Καλλιόπη Σπανού, Καθηγήτρια
Καθηγήτρια Διοικητικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Δημόσιο Δίκαιο και Πολιτικές Επιστήμες και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές (Université de Picardie) στη Γαλλία (DEA Science Administrative) όπου και έλαβε τον τίτλο του Docteur d’Etat στην Πολιτική Επιστήμη με ειδίκευση στη Διοικητική Επιστήμη (Mention Très Honorable). Στη διάρκεια των σπουδών της έλαβε υποτροφίες από το Ίδρυμα Στασινοπούλου και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (ΝΑΤΟ). Η διατριβή της τιμήθηκε με επιχορήγηση για έκδοση από το Γαλλικό κράτος.
Διδάσκει στο Τμήμα ΠΕΔΔ του ΕΚΠΑ από το 1989, ενώ δίδαξε και στο Πανεπιστήμιο της Amiens, στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού ΙΙ και στο Πανεπιστήμιο των Βερσαλλιών. Υπήρξε υπότροφος του CNRS/EIE στο Centre des Recherches Administratives, visiting professor στο Government Department του LSE και στο Nuffield College (Oxford). Τον Φεβρουάριο – Ιούλιο 2016 προσεκλήθη ως “Schuman Fellow” στο Robert Shuman Centre for Advanced Studies, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και τον Ιούνιο-Ιούλιο 2018 ήταν προσκεκλημένη ερευνήτρια της Fondation de la Maison des Sciences de l’ Homme (Paris).
Υπηρέτησε ως Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Κράτος και Δημόσιας Πολιτική», και δίδαξε επί πολλά έτη στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης.
Τον Μάιο του 2011 εξελέγη Συνήγορος του Πολίτη από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, θέση από την οποία αποχώρησε τον Οκτώβριο του 2015. Από το 2003 έως το 2011 είχε επίσης υπηρετήσει ως Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη. Στις διπλές βουλευτικές εκλογές του Μαΐου – Ιουνίου 2023 άσκησε καθήκοντα υπηρεσιακής υπουργού Εσωτερικών.
Υπήρξε επιστημονικός σύμβουλος στον υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (1996-97), ως σύμβουλος σπουδών στο ΕΚΔΔΑ (1989-91) και ως σύμβουλος στον ΟΟΣΑ (Technical Cooperation Committee, Paris, 1988).
Για περισσότερο από μια δεκαετία συνεργάστηκε με τον ΟΟΣΑ (GOV-SIGMA) ως σύμβουλος-εμπειρογνώμων σε θέματα δημόσιας διοίκησης σε διάφορες χώρες (Αλβανία, Ουκρανία κλπ.). Συμμετείχε επίσης σε διάφορες επιτροπές εμπειρογνωμόνων στην Ελλάδα
Υπήρξε μέλος του Συμβουλίου Ευρωπαίων Συνηγόρων, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης, Μέλος του Steering Committee του European Group of Public Administration και του European Thematic Network for Public Administration, IIAS, και μέλος του ΔΣ του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα καλύπτουν θέματα δημόσιας διοίκησης και δημοσίων πολιτικών (σχέσεις διοίκησης-πολιτών, διοίκησης-δημοκρατίας, διαρθρωτικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις, πολιτικές περιβάλλοντος, κοινωνική πολιτική, διοικητικές διαστάσεις του εξευρωπαϊσμού, κλπ.). Συμμετέχει σε ευρωπαϊκά ερευνητικά δίκτυα και έχει ολοκληρώσει τρία ευρωπαϊκά προγράμματα ως επιστημονική υπεύθυνη για την Ελλάδα, καθώς και σειρά ερευνητικών προγραμμάτων στην Ελλάδα.
Πρόσφατες δημοσιεύσεις (2016--)
Βιβλία και επιμέλειες βιβλίων
- (ed.) Crisis, Reform and the Way Forward in Greece. A turbulent decade, London: Routledge 2022
- (επιμ.) Η Διοίκηση στο επίκεντρο. Προκλήσεις και προσδοκίες του θεσμικού περιβάλλοντος, [Public administration at the center. Challenges and expectations of the institutional environment] Αθήνα, Παπαζήσης 2022.
- Ποιες μεταρρυθμίσεις; Κυβερνώντας υπό εξωτερική πίεση, [Which reforms? Governing under external pressure] Αθήνα: Εκδ. Πατάκη 2021, 351 σελ.
- (ed.) Reforms in Public Administration under the Crisis. HELLENIC FOUNDATION FOR EUROPEAN AND FOREIGN POLICY (ELIAMEP) Athens, Papazissis Pub. 2019.
- (επιμ. Με Δ.Α. Σωτηρόπουλο) Κουλτούρα, Ιστορία, Δημοκρατία. Τιμητικός τόμος για τον Νικηφόρο Διαμαντούρο, [Culture, History, Democracy. Tribute to Nikiforos Diamandouros], Αθήνα, Παπαδόπουλος 2018.
Άρθρα, κεφάλαια και κείμενα εργασίας
- “Introduction”. In C. Spanou (ed.) Crisis, Reform and the Way Forward in Greece. A turbulent decade, London: Routledge 2022 (1-14) DOI: 10.4324/9780429202247-1
- Chapter 6: “Greece and the EU. Official discourse and public opinion in the aftermath of the crisis”, In C. Spanou (ed.) Crisis, Reform and the Way Forward in Greece. A turbulent decade, London: Routledge 2022 (102-115) DOI: 10.4324/9780429202247-8
- Chapter 8: “Reversing policy legacies. The significance of administrative reforms”. In C. Spanou (ed.) Crisis, Reform and the Way Forward in Greece. A turbulent decade, London: Routledge 2022 (137-155) DOI: 10.4324/9780429202247-11
- “Η διοίκηση στο θεσμικό της περιβάλλον” {The administration and its institutional environment] στο Κ. Σπανού (επιμ.) Η Διοίκηση στο επίκεντρο. Προκλήσεις και προσδοκίες του θεσμικού περιβάλλοντος, [Public administration at the center. Challenges and expectations of the institutional environment] Αθήνα, Παπαζήσης 2022 (25-47).
- “Ευρωπαϊκή Ένωση και Δημόσια Διοίκηση. Το τέλος της αθωότητας και η αλλαγή παραδείγματος” [The EU and Public Administration. The end of innocence and the paradigm change]. Στο Α. Γ. Πασσάς, Κ. Αρβανιτόπουλος & Μ. Κοππά (επιμ.) Ελλάδα – Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια σχέση «μέσα από σαράντα κύματα» 1981-2021, Εκδ. Πεδίο 2021 (183-196)
- (& Μ. Lampropoulou) “La política pública de transparencia en Grecia », Capítulo 5, in Pastor Albaladejo, G. (comp.)(2021). Políticas públicas de transparencia en las democracias del sur de Europa. Valencia : Tirant lo Blanch (291-369).
- “Η δημιουργία του ΑΣΕΠ”. Στο Θ. Γεωργακόπουλος (επιμ.) 10 Μεταρρυθμίσεις που άλλαξαν την Ελλάδα, Αθήνα: Διανέοσις 2021 (237-258).
- “Οικοδομώντας την ικανότητα διακυβέρνησης” [Building governance capacity], στο Ευ. Βενιζέλος, Κ. Κωστής, Ευ. Χατζηβασιλείου (επιμ.) Εργαστήριον η Ελλάς. Θεσμοί και καταστάσεις που δοκιμάστηκαν στην Ελλάδα από την Παλιγγενεσία έως τις ημέρες μας. Αθήνα: Επίκεντρο 2021 (131-141).
- “Public administration”, in K. Featherstone, D.A. Sotiropoulos(eds.), The Oxford Handbook of Modern Greek Politics, Oxford University Press 2020: 170-186
- “Διαχρονικές σταθερές στη λειτουργία του πολικο-διοικητικού συστήματος και ικανότητα διακυβέρνησης” [Long-term trends in the Greek political-administrative system and governance capacity] στο Γ. Βούλγαρης, Κ. Κωστής, Σ. Ριζάς (επιμ.) Ο μεγάλος μετασχηματισμός. Κράτος και πολιτική στην Ελλάδα του 20ου αι. Αθήνα,. Πατάκης 2020 (410-437).
- Spanou, C. “Judicial controls over the bureaucracy“. In Oxford Encyclopedia of Public Administration. (2020) Oxford University Press. doi:10.1093/acrefore/9780190228637.013.1729
- “Between Domestic Learning and External Coercion: Budgeting and Fiscal Management Reform in Greece”, South European Society and Politics 25 (1) 2020, 1-26 DOI:10.1080/13608746.2020.1762372
- “Tangling with the Troika: ‘domestic ownership’ as political and administrative engagement in Greece, Ireland, and Portugal”, with Niamh Hardiman, Joaquim Filipe Araújo & Muiris MacCarthaigh. Public Management Review 1265-1286, 2019, DOI: 10.1080/14719037.2019.1618385
- “External influence on structural reform: Did policy conditionality strengthen reform capacity in Greece?” Public Policy and Administration 35(2) 2020: 135–157 (online 2018 DOI: 10.1177/0952076718772008
- “Competing frames, domestic discretion and uneven outcomes: Administrative reform in Greece under the crisis”. GreeSE PAPERS 139, Hellenic Observatory LSE, August 2019 http://www.lse.ac.uk/Hellenic-Observatory/Assets/Documents/Publications/GreeSE-Papers/GreeSE-No139.pdf?fbclid=IwAR29rmfIoWkVmTijJf694jxHb-dB4qKTA5v9TDP0cHBKS5jW5xz5BoJqV8Y
- “Policy conditionality, structural adjustment and the domestic policy system. Conceptual framework and research agenda”, Working Paper Robert Schuman Centre for Advanced Studies EUI, RSCAS 2016/60, http://ssrn.com/abstract=2872090
- “Το φιλοευρωπαϊκό αφήγημα και η αμφισβήτηση του” [The pro-European narrative and its contestation] in Κ. Σπανού, Δ. Σωτηρόπουλος (επιμ.) Κουλτούρα, Ιστορία, Δημοκρατία. Τιμητικός τόμος για τον Νικηφόρο Διαμαντούρο [Culture, History, Democracy], Αθήνα, Παπαδόπουλος 2018, 208-223.
- “EU Coordination in Greece: ‘Forced’ Europeanization under the MoU?” In Sabrina Ragone (ed.) Managing the Euro Crisis National EU policy coordination in the debtor countries, London, Routledge 2018, 13-38.
- “Memorandum and European Policies: Forced but selective Europeanization” [Μνημόνιο και ευρωπαϊκές Πολιτικές. Αναγκαστικός αλλά επιλεκτικός εκσυγχρονισμός] , στο Suzannah Verney & Α. Κόντης 9επιμ.) Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση [European Integration]. Αθήνα Παπαζήσης 2017, 788-811.
- “Διοικητικές Μεταρρυθμίσεις: από το παρόν στο μέλλον” [Administrative Reform: past and future.] A.I. Μεταξάς (επιμ.) Πολιτική Επιστήμη, τ. 5, Αθήνα, Σιδέρης 2016 (399-412).
- “Η πολιτική ανθρώπινου δυναμικού στην ελληνική διοίκηση: Διαχρονικές επιλογές, διαχρονικά προβλήματα” [Human Resources policies in the Greek administration], στο Διοικητικές μεταρρυθμίσεις και ανάπτυξη [Administrative reforms and growth Conference Proceedings]. Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, Αθήνα 2016 (57-65).